Cõi ngạ quỷ là gì và họ tác động tới con người thế nào?

Trong kinh Đức Phật dạy, cõi ngạ quỷ thực sự tồn tại và có những ảnh hưởng nhất định đến đời sống con người. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp các thắc mắc xoay quanh cõi ngạ quỷ: Ai có thể nhìn thấy ngạ quỷ, cách chúng tác động đến cuộc sống của con người và làm thế nào để tránh bị những chúng tâm linh này quấy phá.

Cõi ngạ quỷ là gì?

Cõi ngạ quỷ là một trong sáu cõi luân hồi mà Đức Phật đã dạy: Trời, A-tu-la, người, súc sinh, ngạ quỷ và địa ngục. Điều này được khẳng định trong Linh Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh, tập 161, Đại Thừa Nghĩa Chương - Quyển 8 và rất nhiều kinh điển khác.

Con người sau khi chết sẽ tái sinh ngay lập tức, không có một giây phút nào gián đoạn mạng sống. Một chúng sinh không tồn tại ở trạng thái này thì tồn tại ở trạng thái khác, mang hình thù của sáu cõi.

Người nào có định nghiệp, sau khi bỏ thân mạng ở cõi người sẽ ngay lập tức đọa xuống địa ngục, hoặc súc sinh, hoặc sinh về làm người, sinh lên cõi Trời,... Còn người nào chưa có định nghiệp, sau khi chết sẽ tồn tại ở thân trung ấm, tức tái sinh vào cõi ngạ quỷ.

Điều này được khẳng định trong Kinh Bốn Anh Em Phạm Chí Chạy Trốn Tử Thần (Kinh Pháp cú thí dụ, Quyển Thứ Nhất, Phẩm Vô Thường Thứ, Đức Phật dạy có bốn việc không thể tránh khỏi, trong đó có: “Khi ở thân trung ấm không thể không thọ sinh”. Hay trong kinh Đại Bát Niết Bàn, Đức Phật có thuyết: “Ngũ ấm hiện tại diệt, thân trung ấm liền sanh. Ngũ ấm hiện tại nầy trọn chẳng biến làm thân trung ấm, thân trung ấm chẳng phải tự sanh, cũng chẳng từ nơi khác đến, do thân hiện tại mà sanh thân trung ấm”.

Trong 49 ngày tồn tại ở cõi ngạ quỷ, họ có thể tái sinh về làm người, sinh lên cõi Trời hay bị đọa xuống cõi súc sinh, địa ngục hoặc tiếp tục làm hương linh, ngạ quỷ tùy thuộc vào nghiệp của họ. Tức là, thân trung ấm đã là một kiếp rồi nhưng họ chỉ tồn tại trong kiếp này một thời gian, sau đó lại tiếp tục tái sinh sang kiếp khác. Như trong kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện, phẩm thứ bảy “Lợi ích của kẻ còn người mất”: "Thần hồn người chết đó khi chưa được thọ sanh, ở trong bốn mươi chín ngày, luôn luôn trông ngóng hàng cốt nhục thân quyến tu tạo phước lành để cứu vớt cho. Qua khỏi bốn mươi chín ngày thời cứ theo nghiệp mà thọ lấy quả báo”.

Trong cõi ngạ quỷ, cũng có loài ngạ quỷ có phước báu; tuy đói khát, khổ sở, không có phước báu về thức ăn nhưng họ vẫn có năng lực nhất định. Họ vì tội tham lam, keo kiệt, chấp trước mà đọa làm cô hồn, ngạ quỷ. Còn có các loài ngạ quỷ có phước báu, oai lực hơn gọi là các vị quỷ thần, thần linh. Chúng quỷ này rất dễ cảm ứng với tâm của con người và giúp đỡ những người có tâm thiện lành. Bên cạnh đó, có những loài ngạ quỷ có thể hại con người, quấy phá cuộc sống của chúng ta.

Những điều này được nhắc rất nhiều trong các bài kinh, trong đó có câu chuyện Cái chết của Sàmàvati và Màgandiyà, các chưởng khố, các Tỳ kheo và vị Thần cây - (Tích truyện Pháp cú), kể về một vị thần cây. Nhờ công đức tu Bát quan trai nửa ngày khi còn làm người mà vị này được tái sinh làm quỷ thần có đại oai lực; giúp cho các ẩn sĩ nghĩ đến nước uống thì có nước uống, nghĩ đến thức ăn liền được thức ăn.

Con người có thể nhìn thấy hương linh, ngạ quỷ không?

Mỗi chúng sinh đều có hình tướng khác nhau do sự chi phối của nghiệp lực. Ví dụ, mắt thường của con người có giới hạn nên không thể thấy hình tướng của vi khuẩn. Cũng vậy, nhiều người vì không nhìn thấy được cõi tâm linh nên không tin vào sự tồn tại của chúng; tuy nhiên điều này không có nghĩa là thế giới tâm linh không có thật.

Có ba hạng người có thể nhìn thấy được các chúng sinh trong cõi ngạ quỷ: Thứ nhất là người có duyên nghiệp với hương linh; thứ hai là người tu; thứ ba là người có sự tương tác từ cõi tâm linh. Ví dụ, một số gia đình có trẻ mới sinh, cháu bé có thể nhìn thấy một điều gì đó khiến cháu hoảng sợ mà khóc, còn chúng ta không nhìn thấy; đó là do người có duyên nghiệp với hương linh mới thấy được. Hoặc những người có tu tập, có tha tâm thông, biết được tâm của chúng sinh thì mới thấy được cô hồn ngạ quỷ.

Như trong bài kinh Chuyện Tiểu Chủ Ngân Khố (Kinh Tạng Nam Truyền, Tiểu bộ kinh - Tập 3, Ngạ Quỷ Sự, Phẩm Ubbarì) có kể câu chuyện trong lúc đang đi dạo quanh quẩn trên thượng lầu vào ban đêm, vua A-xà-thế thấy ngạ quỷ đang bay qua không gian đến An-da-ka theo lời cầu khấn của người con gái.

Hay trong kinh Ngạ quỷ báo ứng kể câu chuyện Tôn giả Mục Kiều Liên khi theo Đức Phật ngụ tại núi Kỳ-xà-quật, rồi du hóa đến bên bờ sông Hằng. Tôn giả nhìn thấy rất nhiều ngạ quỷ. Chúng rất cung kính, đi tới thưa hỏi Tôn giả về nguyên do của những sự đau khổ mà chúng đang mang.

Như vậy, hương linh, ngạ quỷ cũng có hình dáng; có thể đi xuyên qua con người, con người đi xuyên qua hương linh, ngạ quỷ một cách bình thường. Nhưng nếu không có duyên với nhau thì không cảm nhận được nhau, không nhìn thấy nhau.

Cõi hương linh, ngạ quỷ tác động vào con người như thế nào?

1. Tác động vào tâm thức

Trong nhiều kinh điển, Đức Phật dạy, chết không phải là hết. Một người sau khi chết chỉ biến đổi hình tướng bên ngoài, còn nghiệp thức vẫn tiếp tục tái sinh trong luân hồi và có sự tương tác lẫn nhau giữa các chúng sinh trong các cõi.

Sự tương tác giữa hương linh, ngạ quỷ với con người là tương tác về tâm. Bởi tâm có cảm ứng, hai nguồn tâm thông nhau, tương ưng với nhau cho nên hương linh tác động được vào tâm thức. Còn hình tướng thì thay đổi, không nhìn thấy nhau. Để có nhân duyên bị hương linh tác động thì phải có sự tương tác tâm mới phát sinh nghiệp. Ví dụ: Một người khởi tâm đố kỵ, ghen ghét mà sinh ra tâm ác hại; dần dần mình tô bồi tâm xấu này nên thông với tâm ác của hương linh, ngạ quỷ, chiêu cảm chúng và chúng có thể theo tác động vào mình.

Có nghĩa là nghiệp lực của chúng ngạ quỷ đó với nghiệp lực của mình tương đồng nhau, nhưng chúng lại tương tác qua tâm thức hiện tại của mình. Như vậy, nghiệp xảy ra từ quá khứ, còn tâm thức hiện tại xảy ra khi chúng ta đủ nhân duyên để trả nghiệp.

Bởi vì đã tạo nhân cho nên dẫn đến duyên; hương linh, ngạ quỷ tác động được là do họ linh thông tâm thức với chúng ta. Thiện linh thông với thiện, ác linh thông với ác. Vì vậy, ác nhân thì gặp quả báo ác; thiện nhân thì gặp quả báo thiện. Tâm mình có thiện lành, yêu thương, mở rộng thì đi tới đâu cũng được thiện thần, Hộ Pháp ủng hộ.

Như trong kinh Từ Bi Thủy Sám Pháp kể lại câu chuyện Ngài Ngộ Đạt Quốc Sư. Trong một kiếp, Ngài làm quan và xử oan cho một người tên Tiều Thố. Tiều Thố sau khi chết trở thành hương linh theo báo oán Ngài. Nhưng do 10 kiếp về sau, Ngài đều làm bậc cao Tăng, luật giới tinh nghiêm nên hương linh không thể làm gì được.

Đến kiếp này, Ngài Ngộ Đạt trở nên vang danh, được nhà vua yêu chuộng nên khởi tâm danh lợi làm tổn giới đức; cho nên Tiều Thố mới có thể báo oán, khiến đầu gối Ngài mọc mụn ghẻ mặt người đau nhức tận xương tủy, không danh y nào chữa được.

Như vậy, nếu Ngài Ngộ Đạt Quốc Sư không khởi tâm ý ngã mạn, ham danh lợi thì đã tiêu trừ được nghiệp bị báo oán. Cũng vậy, nếu chúng ta có định nghiệp nhưng đến nay biết tu tập, tâm trở nên thiện lành, có chính kiến thì sẽ chuyển hóa được nghiệp đó.

2. Một số biểu hiện bị hương linh, ngạ quỷ tác động

Về tình duyên

Nhiều bài kinh Phật nói về các chúng sinh khi còn sống có duyên ái luyến với ai đó. Đến khi chết, họ trở thành hương linh, ngạ quỷ, chỉ mất đi hình tướng bên ngoài nhưng tâm ái với người sống vẫn còn. Họ vẫn muốn sở hữu người họ yêu thương, không muốn cho ai khác sở hữu. Vì vậy, có một số người sống ở thế gian cảm nhận được người ngủ cùng và đường tình duyên trắc trở có thể là do hương linh tác động.

Như trong Chuyện Ngạ Quỷ Thành Pàtaliputta (Pàtaliputtapeta) (Tiểu Bộ kinh tập 2) kể câu chuyện vị đệ tử tại gia khi từ trần, dù đã làm nhiều thiện sự nhưng vị ấy vẫn không được sinh lên thiên giới. Do luyến ái một nữ nhân nên vị ấy đã tái sinh làm một quỷ thần trong lâu đài giữa đại dương. Ở đó, quỷ thần vẫn giữ tình yêu đối với nữ nhân kia. Khi nữ nhân kia đi thuyền, vị quỷ thần này chặn đường thuyền, buộc đoàn thương nhân giao nộp nữ nhân kia thì thuyền đó mới tiếp tục được hành trình…

Về sức khỏe

Chúng sinh trong cõi hương linh, ngạ quỷ có thể tác động vào thần trí của người sống qua các biểu hiện khác thường như: đau đầu, đấm vào đầu, la hét và làm các hành động gây tổn hại cho cơ thể,... Một số người ốm lâu dài, chữa mãi không khỏi cũng có thể là do sự tác động của cõi tâm linh.

Kinh Hàng Ma (Kinh Tạng Nam Truyền, Trung Bộ Kinh 1, Phẩm Tiểu Song Đối, Kinh Hàng Ma, tr.580) có viết rằng, khi Tôn giả Đại Mục Kiều Liên đang đi kinh hành thì bị ác ma đi vào bụng quấy nhiễu; khiến bụng của Ngài nặng nặng như có gì chồng chất quá đầy.

Về kinh tế

Nếu chúng ta đã từng gieo nhân hại đến tài sản của người, thì nay phải nhận lại quả báo đó, đủ duyên bị cõi tâm linh tác động khiến chúng ta thất thoát tài sản. Như trong kinh Nghiệp báo sai biệt có viết: “Lại có mười nghiệp hay khiến chúng sinh bị quả báo tài sản ít: Một là tự làm việc trộm cướp; hai là khuyên người trộm cướp; ba là khen ngợi việc trộm cướp; bốn là khi thấy người trộm cướp, sinh tâm hoan hỷ; năm là cắt giảm tài sản của cha mẹ; sáu là chiếm đoạt tài sản của Hiền Thánh; bảy là khi thấy người được lợi, tâm không hoan hỷ; tám là gây trở ngại, làm khó dễ người khác được lợi; chín là khi thấy người bố thí, không sinh tâm tùy hỷ; mười là khi thấy người đời bị thiên tai đói kém, tâm không thương xót mà lại sinh hoan hỷ. Do mười nghiệp này mà bị quả báo tài sản ít”.

Tác động vào giấc mơ

Bị bóng đè, thấy những cái bóng trên đầu giường khi ngủ, có những giấc mơ hãi hùng,... đều có thể do thế giới tâm linh tác động.

Như trong kinh Mi Tiên vấn đáp, Ngài Na Tiên nói nguyên nhân thứ 5 gây ra giấc mơ, đó là do chư thiên, quỷ hay ma tác động.

Tại sao hương linh, ngạ quỷ nhớ được các kiếp trước để tác động con người?

Chúng ta nhớ được các việc là bởi vì chúng ta hoàn toàn chú tâm vào công việc đó. Khi ấy, thân, khẩu, ý thấy biết rõ vấn đề; thức của chúng ta sẽ ghi nhận nên chúng ta nhớ; trong đạo Phật gọi là tỉnh thức - tức là biết rõ những hành động, lời nói, ý nghĩ của mình.

Cũng vậy, hương linh, ngạ quỷ nhớ được các kiếp trước bởi vì khi còn sống, chúng chú tâm hoàn toàn vào sự việc đó. Ví dụ, khi mình hại chúng ở kiếp trước, chúng toàn tâm toàn ý nhớ việc mình đã gây ra. Nếu bị mình đánh, chúng hoàn toàn chú tâm tới ánh mắt của mình, cảm nhận và biết được tâm của mình, cho nên tâm sẽ truyền tâm. Vì vậy theo tâm, tâm này hại tâm kia thì tâm kia sợ tâm này; hai tâm đó cứ vòng theo một dòng nhân quả và không cần phải có hình tướng bên ngoài; mà vẫn biết và tìm được nhau.

Việc này giống như khi ở giữa đám đông, tâm chúng ta tự nhiên rất quý mến một người. Đó là do trong tiền kiếp mình với người đó đã có mối tương tác tâm với nhau. Tâm mình có cường thịnh về ái oán với ai thì tâm sẽ tự đi tìm nhau. Tâm thể hiện nghiệp, nghiệp sẽ tìm kiếm nhau.

Tâm của chúng sinh duy trì, không thay đổi. Ví dụ, chúng ta tức giận với một người này thì dù có xa cách bao nhiêu, tâm tức giận đó cũng chỉ là nguôi ngoai chứ không thể hết được. Đến khi gặp lại mình vẫn cảnh giác, dù bao nhiêu năm cũng vẫn cảnh giác. Đó là do tâm. Tâm này chỉ thay đổi khi tâm của người đó cảm nhận sự thay đổi của tâm chúng ta, tức là tâm cảm nhận được về tâm.

Trong bài kinh “Tôn Giả Xá Lợi Phất Cứu Mẹ Tiền Kiếp” (Đại Tạng Kinh Việt Nam, Tiểu Bộ Kinh - Tập 2, Chuyện Ngạ Quỷ, Phẩm II. Phẩm Ubbarì), có kể về một ngạ quỷ đang chịu cảnh đau khổ vì từng tạo nhiều ác nghiệp. Ngạ quỷ này chính là mẹ của Tôn giả Xá Lợi Phất trong năm kiếp về trước.

Khi nhớ lại những người thân trong tiền kiếp, bà đã tìm đến Tôn giả, mong Ngài giúp mình thoát khỏi cảnh khổ đau hiện tại.

Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng, các hương linh, ngạ quỷ có thể nhớ được các kiếp trước.

Làm sao để hương linh, ngạ quỷ không báo oán?

1. Thực hành sám hối

Trong giáo lý nhà Phật, để giải quyết các sự việc, hiện tượng có thế giới tâm linh tác động, chỉ có cách duy nhất là sám hối, làm các việc phúc thiện để các chúng hương linh, ngạ quỷ biết mình là người thiện, rồi mình hồi hướng công đức, phúc báu cho họ. Như vậy, những mối oán kết đó đều được hóa giải, khi bị bệnh thì dễ gặp thầy thuốc tốt, có phương pháp điều trị phù hợp. Điều này đã được minh chứng rất nhiều trong thực tế.

Như kinh Lương Hoàng Sám có viết: “Ngày nay đại chúng đồng nghiệp trong đạo tràng nên nhận thấy rằng: Oán thù theo nhau đều do ba nghiệp đày đọa con người tu hành phải chịu khổ báo, khó chứng đạo quả.

Đã biết nguồn gốc đau khổ, đều do ba nghiệp thì phải dõng mãnh diệt trừ ba nghiệp. Điều kiện thiết yếu dùng để diệt khổ, duy chỉ có phương pháp sám hối. Cho nên trong kinh Phật khen ngợi rằng: “Ở đời chỉ có hai hạng người mạnh nhất: Một là hạng người không tạo tội, hai là người tạo tội rồi, mà biết ăn năn, sám hối.”

2. Thân cận các điều lành thiện để chuyển nghiệp

Để chuyển hóa hiện tượng bị tâm linh tác động, chúng ta phải chuyển duyên bằng cách thân cận các điều lành thiện, khởi lên tâm lành thiện trong mỗi sát na. Bởi thiện linh thông với thiện nên chúng ta phải sửa đổi mình trong từng suy nghĩ, lời nói và việc làm. Ví như thực hành tâm cung kính, biết lắng nghe người khác; khi có người nói điều thiện, làm lợi ích cho nhiều người thì chúng ta nên khởi tâm hoan hỷ, tán thán.

3. Cúng thí, làm các việc phước nơi Tam Bảo hồi hướng cho các ngạ quỷ

Trong bài kinh "Người sinh làm nữ Dạ Xoa", khi người vợ cả bị Dạ Xoa theo báo oán, bà đã thực hành lời Phật dạy: Cúng thí để hồi hướng cho ngạ quỷ. Nhờ đó, nữ Dạ Xoa ấy không chỉ thoát khổ mà còn hộ trì, giúp cho gia đình người vợ cả trở nên sung túc.

Tương tự, trong bài kinh “Chuyện Ngạ quỷ ngoại bức tường”, vua Bình Sa nghe thấy tiếng gào khóc thảm thiết của những ngạ quỷ. Ngài đã lập đàn cúng dường chư Tăng và hồi hướng phước báu cho họ. Nhờ vậy, các ngạ quỷ ấy được giải thoát khỏi cảnh đau khổ.

Từ những bài kinh Phật dạy, chúng ta hiểu được rằng, nếu muốn hóa giải nghiệp duyên với hương linh hoặc làm lợi ích cho gia tiên tiền tổ; chúng ta hãy vâng theo lời Đức Phật dạy: Cúng thí để hồi hướng đến cho các hương linh, ngạ quỷ vất vưởng. Nhờ đó, họ được nương vào Phật Pháp tu hành. Khi các hương linh, ngạ quỷ tu hành có phước, họ sẽ hộ trì rất đắc lực cho chúng ta. Không chỉ vậy, chúng ta cũng có thể thực hành các điều thiện, làm lễ, tụng kinh và phát tâm tác phước hồi hướng cho họ.

Trên đây là chia sẻ của Cô Phạm Thị Yến (Pháp danh Tâm Chiếu Hoàn Quán) về cõi ngạ quỷ theo lời Đức Phật dạy. Mong rằng, chúng ta sẽ có thêm hiểu biết về cõi ngạ quỷ và sự tương tác của chúng đến đời sống con người. Từ đó, chúng ta biết thực hành lời Phật dạy, sám hối và làm các việc phúc thiện hồi hướng cho các chúng tâm linh được siêu thoát, giúp cuộc sống gia đình được hạnh phúc, an ổn.

Các bài nên xem:

• Địa ngục là gì? Địa ngục có thật hay không?

• Đốt vàng mã để báo hiếu - Người âm có nhận được không?

• Sự thật về duyên âm và 4 cách “cắt” duyên âm hiệu quả

• Cầu siêu là gì? Các yếu tố cần có để việc cầu siêu được thành tựu